Krantenartikel 'Bacteriën zuiveren vuile bodem'

Aan Gasthuisstraat in Grave was vroeger een wasserij en een drukkerij gevestigd waardoor een bodemverontreiniging is ontstaan van Per en Tri (VOCl). Hannover Milieu- en Veiligheidstechniek heeft onlangs opdracht gekregen van de provincie Noord Brabant om deze verontreiniging aan te pakken. De Stadskrant Grave publiceerde op 17 februari 2009 onderstaand artikel over deze sanering.

Bacteriën ingezet bij bodemsanering in de Gasthuistraat

Bacteriën zuiveren vuile bodem

GRAVE - Achter gemeenschapshuis Katrien stond tot voor kort een grondwaterzuiveringsinstallatie van BAM. Begin maart zal die door een andere vervangen worden. Dit karwei is door de provincie Noord Brabant gegund aan HMVT (Hannover Milieu- en Veiligheidstechniek) uit Ede.

Door Ben Bongaards.

Met de wijziging wordt echter ook een aanvullende methode ingezet, waarbij de vervuilde grond niet alleen gefilterd en gespoeld wordt, maar ook behandeld wordt met biologische substraten (bacteriën). Een proces dat voortdurend gestuurd moet worden.

Substraat
Als straks de nieuwe zuiveringsinstallatie geplaatst is, zal eerst een tijdje op de oude voet doorgewerkt worden met spoelen en filtreren om de precieze omvang en de details van de vervuiling in beeld te brengen. Pas daarna wordt de aanvullende bewerking (substraten) in gang gezet. Aan de beleidswijziging liggen twee oorzaken ten grondslag. Doordat de sanering plaatsvindt onder bebouwd terrein, is men zeer behoedzaam te werk moeten gaan, waardoor het rendement niet is wat men ervan verwachtte. Bovendien kan men nu methodes inzetten die er in 2002 nog niet waren.

Omwonenden
De nieuwe installatie wordt kleiner dan de oude [..] Omwonenden zullen bovendien grotendeels verlost worden van een groot deel van het geruis.
De verwijdering van de oude installatie was een verrassing voor de omwonenden; bij de installatie van de nieuwe zal het niet zo gaan. Dan zullen de omwonenden vooraf op de hoogte gesteld worden van het te verwachten ongemak. De provincie, bij monde van de heer Hattink, schat in dat de sanering nog zeker een jaar of tien zal duren. In elk geval zal die doorgaan tot de bodemvervuiling (met ) tri en per optimaal zal zijn opgeheven.

Adviseur fraudeerde met 2000 rapporten (update)

Bericht van VROM over een keiharde fraude met circa 2000 (!) wel erg creatieve bodemrapporten.

Bodemadviseur bekent fraude

30-01-2009
Een erkende bodemadviseur heeft tegenover de Inlichtingen- en Opsporingsdienst van de VROM-Inspectie (VROM-IOD) toegegeven dat hij langdurig rapportages over bodem analyses heeft vervalst. Deze rapportages zijn onder meer gebruikt voor schone grond-verklaringen die bijvoorbeeld nodig zijn bij de sanering van oude olietanks en de aanvraag van een bouw- of milieuvergunning.

Er vindt naar aanleiding van deze vervalsingen een strafrechtelijk onderzoek plaats door de VROM-IOD onder leiding van het Functioneel Parket. Inmiddels is een en ander in werking gesteld om de (Kwalibo)-erkenning van de bodemadviseur in te trekken. Daardoor kan hij niet langer zijn werkzaamheden uitoefenen

De bodemadviseur heeft toegegeven dat hij gedurende dertien jaar rapportages over monsternemingen en analyserapporten heeft vervalst. Per jaar werden volgens zijn verklaring zo ongeveer 150 laboratoriumrapporten vervalst, in totaal dus ongeveer 2000. Uit het onderzoek is niet gebleken dat de bodemadviseur in opdracht handelde. Er wordt nog nagegaan hoe de gedupeerden benaderd kunnen worden en hoe de gevolgen voor hen en voor het milieu in beeld gebracht kunnen worden.

De bodemadviseur was gecertificeerd en werkte met een erkenning op basis van de nieuwe bodemregelgeving ('Kwalibo'). Dit erkenningensysteem dat sinds anderhalf jaar van kracht is, is bedoeld om fraude met vervuilde grond tegen te gaan.

De VROM-Inspectie gaat gerichte steekproeven uitvoeren om eventuele vervalsingen van bodemonderzoeksrapporten op te sporen. De Inspectie zal de bodemadviesbranche stimuleren om signalen over mogelijk frauderende bureaus door te geven. In 2008 zijn twee bedrijven tijdelijk geschorst geweest.

UPDATE: namen en rugnummers zijn bekend. Verschillende media melden dat Bodemstaete uit Vught - vermoedelijk uit kostenoverwegingen - vaak niet eens monsters naar het lab stuurde. Het analyse-rapport werd vervolgens bij elkaar geknipt en geplakt. De website van Bodemstaete meldt dat ze hun activiteiten helemaal hebben beëindigd. Verschillende media melden dat er bij het pand in Vught niet wordt opengedaan en dat de telefoon niet wordt beantwoord. De Kwalibo-erkenning is ingetrokken. De VVMA meldt in een persbericht het volgende:

BRABANT - Nu bekend is gemaakt dat een Brabants bedrijf jarenlang met analysecertificaten heeft gesjoemeld, stelt de bodemadvieswereld zich opnieuw de vraag in hoeverre zij dergelijke praktijken voor eens en altijd kunnen voorkomen (Perbericht VVMA, 6 februari).
Vanuit de bodemadviesbranche is jarenlang geïnvesteerd in kwaliteitsborging, certificering en een persoonserkenning voor ervaren en goed opgeleide bodemintermediairs. Vanuit de zogenoemde Kwalibo bodemwetgeving is getracht om de kwaliteit in de gehele bodemketen via verplichte certificering en persoonserkenning te waarborgen. Een initiatief dat vanuit de bodembranche zelf is geïnitieerd, aldus Jurgen Pijpker, voorzitter van de VVMA, de branchevereniging voor de bodemadviesbureaus en waarbij nota bene specifieke aandacht is uitgegaan naar het voorkomen van fraude. Zo dient elke erkende bodemintermediair een recente verklaring omtrent gedrag (VOG-verklaring) aan het ministerie VROM te overleggen.

Uit een eerste analyse blijkt dat het frauderende bedrijf analysecertificaten heeft vervalst om kosten te besparen, die vervolgens wel naar de klant werden doorbelast. In hoeverre er ook sprake is van fraude tijdens het nemen van de bodemmonsters wordt op dit moment nog onderzocht.

Na alle inspanningen en investeringen vanuit de bodembranche blijkt het derhalve nog steeds kinderlijk eenvoudig om met onderzoeksresultaten te rotzooien. Als de berichtgeving klopt, dan is een dergelijke fraude niet middels certificering en persoonserkenning te voorkomen. Rotte appels zul je altijd houden, aldus Pijpker. Wel moeten we als branche lering uit deze zaak trekken, waardoor er mogelijk meer openheid ontstaat en iedere kwestie die tot fraude zou kunnen leiden, aan Justitie wordt gemeld. Het is jammer dat we als branchevereniging alleen via de media worden geïnformeerd. Een evaluatie van deze kwestie is derhalve gewenst, temeer omdat de vervalste rapporten zo snel mogelijk uit de bodemketen moeten worden verwijderd. Je moet er immers niet aan denken dat je als integer adviesbureau een verkeerd advies hebt gegeven omdat het onderliggende rapport niet betrouwbaar is gebleken.

Het is nog onbekend in hoeverre en op welke wijze het frauderende bureau wordt vervolgd. In elk geval wordt de Kwalibo erkenning van het bureau ingetrokken, waardoor onderzoeksrapporten van dit bureau niet meer door toetsende instanties (bijv. voor een aanvraag bouwvergunning) zullen worden geaccepteerd. Hierdoor kan het bureau haar werkzaamheden in feite niet meer voortzetten. Daarnaast is er sprake van een economisch delict, hetgeen mogelijkheden bied voor serieuze geldboetes en celstraffen. Het op een juiste manier vervolgen van de fraudeur heeft een preventieve werking en lijkt mij de enige oplossing voor dergelijke praktijken, aldus Pijpker.

Omroep Brabant maakte een video-rapportage.

Tot slot nog een paar screenshots (klik op afbeelding voor groot formaat) van de website van Bodemstaete voor deze op zwart ging. Best goedkoop zo'n bodemonderzoek voor achthonderd euro terwijl de kostprijs bij serieuze bureau's op zo'n 1500 euro ligt.

Quote: ''Het spoor bijster op Bodem Breed'

Het was de hardcore bodemprofessional al opgevallen: elk jaar gaat het symposium BodemBreed weer een beetje minder over bodemonderzoek en bodemsanering. Anne Wietse Boer van Wareco schreef er een vermakelijke en pittige column over.

De bodemsaneringswereld is de weg kwijt. Ik heb het zelf gezien.
[..]
Maar dat ik een programma kon kiezen waarin ik nagenoeg niets over bodemverontreiniging hoorde, is een teken dat althans een deel van onze collega’s het contact met de werkelijkheid dreigt te verliezen.
[..]
Wat ik heb gezien is een bijeenkomst die gedomineerd werd door bodemmensen van het eerste uur, die nu ze menen dat de klus geklaard is, wanhopig op zoek zijn naar het bestaansrecht van hun vak in de 21e eeuw.
[..]
In hun zoektocht naar bestaansrecht en verbreding proberen ze Jan en alleman in de gelederen op te nemen, als ze maar iets met bodem of ondergrond doen.
[..]
Om groter te lijken dan ze zijn, ontwikkelen ze een Canon van de Bodem en organiseren ze de Week van de Bodem. Maar ondertussen moet nota bene op de slotbijeenkomst van die bodemweek minister Cramer ze op de weg wijzen en ze eraan herinneren dat er ook nog zoiets als bodemverontreiniging bestaat.
[..]
De middag werd afgesloten met tenenkrommend jaren ’60 cabaret. De sociaal-gereformeerde liturgie van cabaret Bibelot had als titel “Samen over de bodem”, maar het ging uitsluitend over enkele oude rotten met als toppunt een loflied op Peter Doelman, voorman van het cabaret.

De hele column kun je lezen op VROM Totaal.

Bestek (RSU) omzetten naar Excel

Dat zal je altijd hebben: krijg je een bestek toegestuurd in de vorm van een handzaam RSU formaat, heb je even geen besteksoftware bij de hand. Gelukkig is er ook een oplossing. Op de site van AHA Automatisering kun je - zonder bestekssoftware - het RSU bestand omzetten naar Excel. Dat werkt best handig. Een klein nadeel: het omgezette bestek blijft op de site van AHA staan en is dus ook voor andere mensen in te zien.

.zip .rar .tgz archiveren en uitpakken met 7zip

Krijg je ook wel eens .zip .rar .tgz .arj of nog exotischere archiefbestanden toegestuurd? En vervolgens proberen uit te pakken met het niet-gratis en incomplete WinZip. Er is echter ook een alternatief. 7Zip is een zeer goed alternatief voor Winzip. Dit programma opent en maakt niet alleen ZIP files, maar pakt alles uit wat maar ingepakt is. Snel, klein, simpel, helemaal gratis en compleet. Download hier.

CO2 model voor bodemsanering

Sinds het bodembeleid is gewijzigd, hoeft er niet meer tot de streefwaarde gesaneerd te worden. Maar discussies met het bevoegde gezag over de te bereiken saneringsdoelen zijn eerder regel dan uitzondering. Hierbij moet het bevoegde gezag ervan overtuigd worden dat die laatste paar milligrammen verontreiniging in de bodem saneren toch wel erg veel geld kosten.

Het is nu ook mogelijk om hierbij een ander aspect te betrekken, namelijk het milieurendement van een sanering. Als je duizenden liters diesel, honderden kilowatturen elektriciteit en honderden kilo's actief kool moet verbruiken om de laatste grammen verontreiniging uit de bodem te halen, moet je toch de vraag gaan stellen wat het milieurendement van zo'n sanering is.

Hannover Milieu- en Veiligheidstechniek (HMVT) heeft hiervoor een handig model ontwikkeld dat alle saneringsinspanningen zoals ontgraven, water onttrekken, grondreiniging, elektra-verbruik en het verbruik van chemicaliën en actieve kool omrekent naar CO2 uitstoot (carbon footprint). Dit model vormt een handig hulpmiddel bij discussies over saneringsdoelstellingen, het maken van afwegingen tussen verschillende saneringsvarianten en bij beëindiging van saneringen waarbij restverontreinigingen in de bodem achterblijven.

Een beperkte demoversie van dit model is hier te downloaden. Meer informatie over dit model staat op CO2model.nl.

Hieronder is een voorbeeld opgenomen van de output van het model. Hiervoor is een sanering van een VOCl-verontreiniging doorgerekend. Per saneringsvariant wordt de CO2 uitstoot berekend. Middels een taartpuntgrafiek wordt aangegeven welk aandeel van de CO2 uitstoot wordt geleverd door elektra-verbruik, transport, grondreiniging en het verbruik van chemicaliën en actief kool. Verschillende saneringsvarianten kunnen met elkaar worden vergeleken. In dit voorbeeld worden een conventionele sanering, een diepe ontgraving aangevuld met een biologische sanering en een beperkte ontgraving aangevuld met een biologische sanering met elkaar vergeleken. Uit de vergelijkingen blijkt dat de in situ sanering goed scoort ten opzichte van traditionele ontgravingsaneringen wat betreft CO2 uitstoot.

T&F klasse bepalen

Voor de uitvoering van elke bodemsanering moeten de T (toxiciteit of giftigheid) en F (flammable of de brandbaarheid) klassen berekend worden voor het V&G plan. In publicatie 132 van het CROW 'werken in of met verontreinigde grond en verontreinigd (grond) water' staat beschreven hoe deze berekening uitgevoerd moet worden. Uiteraard zijn er allerlei programma's in omloop om de T&F klassen te berekenen. Op de website T-Fklasse.nl van Acta kun je de T&F klassen ook online berekenen. Even registreren, en je kunt aan de gang. De eerste drie maanden zijn gratis, daarna kost het 36 euro per jaar.

130 bodemonderzoekstechnieken online

Op de website bodemrichtlijn.nl is sinds kort een opvallend compleet overzicht te vinden van bodemonderzoekstechnieken. Honderddertig bodemonderzoekstechnieken zijn beschreven en staan nu online. Compleet met handige zoekmogelijkheden, beoordeling in de vorm van +/- tabellen, technieksheets met illustraties, verwijzing naar protocollen, SIKB-documenten en externe informatiebronnen.

Hier vind je een rechtstreekse verwijzing naar de bodemonderzoekstechnieken.

Sanering tankstation in USA

Let ook eens op de verschillen met de Nederlandse aanpak....

Nieuwe versie Sanscrit online

Iedereen kent natuurlijk wel het programma Sanscrit om volgens de regels van de Circulaire bodemsanering te bepalen of een sanering spoedeisend is. Sinds 16 oktober staat de laatste versie van Sancrit als handige webapplicatie op de website risicotoolboxbodem.nl. Handzaam en natuurlijk altijd actueel. Je kunt de gegevens exporteren naar je eigen PC of netwerk als XML-bestand. Wel even een gratis account aanvragen.

UPDATE: in de nieuwste versie van Sancrit kun je nu ook een compleet rapport van de invoergegevens en beoordelingsresultaten maken.

Packers

Het plaatsen van lange filters voor in situ bodemsaneringen is niet verstandig. Bijna alles zal onttrokken of geïnjecteerd worden via de best doorlatende gedeelten van het filtertraject. De rest van het filter had je eigenlijk niet hoeven plaatsen.
Soms moet je het echter doen met de filters die er al staan, ook als deze voorzien zijn van lange filterlengtes. In dit geval kunnen packers uitkomst bieden. Hiermee kun je een deel van het filter isoleren van de rest van het filter. Safet (HMVT) laat in onderstaand filmpje zien hoe dit werkt.

Contaminated Sites Investigation

In-saneren.eu is natuurlijk helemaal web 2.0. We ontvingen een tip (dank RJS) over een 'ning' die gaat over bodemonderzoek. Een ning is een soort hyves of facebook, maar dan rondom een bepaald onderwerp.

Deze ning 'Contaminated Sites Investigation' gaat over het onderzoek van verontreinigde lokaties en alle technieken die daarvoor worden gebruikt. Een aardige site om de ontwikkelingen op dit gebied te volgen.

Mobiele memo's

Je kent het wel: je hebt net een ingeving, een idee, je herinnert je iets dat je écht niet mag vergeten, of je moet een belangrijke boodschap uit een telefoongesprek dat je zojuist voerde onthouden. Alleen je bent net aan het rijden. Schrijven en rijden tegelijkertijd is niet echt bevorderlijk voor de verkeersveiligheid. Gelukkig is er XOIP. Je kunt er gratis een persoonlijk 084-nummer aanvragen, waarop je faxen en voice mailberichten kunt ontvangen. Beide ontvang je per mail, respectievelijk als TIFF- en als WAV-geluidsbestand. Natuurlijk is dat helemaal gratis.

Programmeer het eigen nummer in je mobiel, liefst op een gemakkelijk te vinden plek (geef het nummer bijvoorbeeld een naam die begint met 'aa'). Bel onderweg dit nummer om je gedachte in te spreken. Later, vind je het bericht terug in de mail. Je kunt het bericht dan afhandelen, of bijvoorbeeld doormailen.

Voor wie regelmatig zijn mail-programma opstart (en wie doet dat tegenwoordig niet?), werkt dit handiger dan de voice-memo-faciliteit op het eigen mobieltje of het inspreken op de eigen voice mail, waarvan het afluisteren toch wat omslachtig is.
En je hebt natuurlijk direct een gratis voicemail-service en een gratis fax-naar-mail nummer. Een gratis XOIP-nummer aanvragen kan hier.

Online een projectmap delen

Het delen van bestanden en projecten met collega's is niet zo lastig. Het delen van een digitale projectmap met foto's, film, teksten, tekeningen, links, notulen en notities met mensen van buiten het bedrijf (adviesbureau's, opdrachtgever, combinanten, onderaannemer) is een stuk lastiger. Vaak ontaardt dat in een bijna onbeheersbare brij van tientallen emails.

Het is echter ook mogelijk om een online digitale projectmap te delen. Dat kan met Drop.io. Het werkt reuze eenvoudig. Eerst maak je een file aan: deze krijgt een uniek internetadres. Desgewenst geeft je zelf een titel. Eventueel kun je er een password aan koppelen, zodat alleen gebruikers met wie je dat password deelt toegang hebben tot het pakket bestaden. Je kunt voor die gebruikers aangeven of ze alleen mogen downloaden of ook bestanden aan het pakket mogen toevoegen. Je kunt verder aangeven hoe lang het pakket beschikbaar moet blijven, de bestanden kunnen tot maximaal 1 jaar na de laatste wijzigingen blijven staan. Gebruikers kunnen losse bestanden downloaden of het hele pakket als ZIP-bestand opvragen.

Documenten toevoegen kan ook per e-mail. Elk pakketje krijgt namelijk behalve een uniek internetadres ook een uniek e-mailadres. Bij de instellingen van het pakket moet dan wel aangegeven worden dat er bestanden mogen worden toegevoegd. Voice mail en faxen kan ook, maar dat lijkt mij persoonlijk wat minder relevant.

Drop.io heeft ook een aantal handige extra's. Zo kun je een e-mailalert of RSS-feed aanmaken om updates te krijgen van veranderingen in het pakket bestanden. En de service is natuurlijk helemaal gratis zolang je niet boven de 100 MB uitkomt.

Onderstaand een voorbeeld.

Grote mails versturen

Een flink rapport met wat leuke bijlagen (ACAD-tekeningen bijvoorbeeld) per mail versturen is nog knap lastig. Zodra de mail groter dan enkele MB's wordt, beginnen de foutmeldingen binnen te stromen. Ook raakt de mailbox snel verstopt met zulke grote bestanden. Maar gelukkig zijn er ook handige oplossingen voor. Je pakt het bestand in met bijvoorbeeld Winzip en verstuurt het vervolgens met een service zoals Send2deliver . Je uploadt het bestand en geeft het email-adres van de ontvanger(s) op. De ontvanger krijgt een email-bericht en een link om het bestand te downloaden. Zelf ontvang je per mail een bevestiging zodra het bestand is gedownload. Voor bestanden tot 100 MB is dit helemaal gratis.

Evenblij

De lokatie Evenblij aan de Marconistraat in Hoogeveen is in de bodemsanering een begrip. Bioclear probeerde hier als eerste het zogenaamde Evenblij-concept uit. In een bovengrondse anaerobe reactor werden bacteriën opgekweekt die vervolgens weer in de bodem werden gebracht. Zo kreeg de anaerobe biologische afbraak een enorme boost.

Binnenkort wordt er gestart met de aanpak van het gehele geval. De kosten bedragen 3 tot 6 miljoen euro, dus komt gedeputeerde Tanja Klip het op RTV Oost uitleggen. Alleen de Jip-en-Janneke uitleg van de gedeputeerde is al de moeite van het kijken waard.

Teerput Vasse

Op circa anderhalve kilometer van het pittoreske Vasse (Overijssel) werd tot de jaren zeventig van de vorige eeuw zuurteer en ander chemisch afval gestort in een voormalige zandafgraving. Zelfs de firma Witco Chemicals uit Haarlem was zo vriendelijk om haar chemische afval te komen brengen.


Het gevolg: twee teerputten met een oppervlakte van 24.000 m2. Door zettingen van de ondergrond komt het spul op onregelmatige tijdstippen spontaan uit de grond spuiten. Een vervelende erfenis uit het verleden die nu eindelijk aangepakt gaat worden. Deze week zag ik de uitnodiging voor inschrijving op het project. Reden om eens te googlen. Dit leverde dit mooie filmpje op. Op authentieke beelden is te zien hoe het er vroeger aan toeging. Mannen zonder beschermende kleding of enige andere beschermende voorziening stappen rond in het chemisch afval. Er staan zelfs beelden op van een halfslachtige sanering waarbij men kalk over het zuurteer strooit. Ook is te zien hoe de stort regelmatig spontaan vlam vat.


Gelukkig gaat de sanering nu (eindelijk) opgepakt worden. Omdat het uitgraven van deze teerputten economisch, milieutechnisch en arbeidshygiënisch eigenlijk niet mogelijk is, wordt er een robuuste bovenafdichting en leeflaag aangebracht. Om verspreiding via het grondwater te voorkomen worden geohydrologische maatregelen genomen.

Fokke en Sukke bètacanon

Lectuur die ik als techneut met ingenieurstitel natuurlijk niet had mogen missen: de Fokke en Sukke bètacanon. Beter later dan nooit, hier (PDF-alert) is hij helemaal gratis te downloaden. Met veel humor belichten de sympathieke stripeend en stripkanarie de vijftig kernbegrippen uit de canon. Binnenkort verkrijgbaar in de boekhandel.

Wat doet Soresma?

Het is nog wel eens lastig om aan bekenden uit te leggen waarmee je zoal bezig bent. Bijna alles gebeurt onder het maaiveld.

Daarom hierbij een bijzonder aardig filmpje dat de collega's van Soresma hebben gemaakt voor Consoil 2008.

Tauw Toetsingstabel (TTT)

Eigenlijk mag het niet ontbreken op een computer van een bodemprofessional: het Tauw Toetsingsprogramma (TTT). Met dit bijzonder handige programma kun je snel interventiewaarden, streefwaarden en toetsingswaarden van grond- en grondwater berekenen. Onlangs zag versie 4.0 het licht. Alle wijzigingen die de normen van het nieuwe Besluit bodemkwaliteit (Bbk) met zich meebrengen, zijn nu doorgevoerd in de TTT. TTT kan nu ook toepassingen voor droge bodem en oppervlaktewater toetsen. Na (gratis) registratie kun je de getallen ook exporteren naar tekst- en spreadsheetbestanden voor het betere Windows digitale knip- en plakwerk.

Downloaden en registreren doe je hier.