Het geheim van de afbraak van PFAS

 Niet te missen: deze hele week al diverse berichten gezien, berichten gehoord,  mails en Whatsapp-berichten gehad: er is een spotgoedkope en energiezuinige manier om PFAS af te breken.

Bij de vertaling van een wetenschappelijke artikel naar een populair nieuwsitem willen er nog wel eens wat zaken verloren gaan, dus eerst maar eens het artikel opgezocht in Science: "Low-temperature mineralization of perfluorocarboxylic acids"

En inderdaad, je kunt PFAS afbreken. 

Wat moet je daarvoor doen in de praktijk? 

Men neme: 

1. PFAS houdend water
2. Doe er natronloog bij
3.  Voeg het oplosmiddel dimethyl sulfoxide (DMSO) toe (redelijk bekend in het lab)
4. Het geheel afkoken op zo’n 100 graden…. 
5.   · ….en de PFAS breekt af (>90% rendement)

Hoe werkt het?

PFAS-moleculen hebben een lange ‘staart’ van zeer sterke  koolstoffluorverbindingen. Daarnaast bevat PFAS een 'kop' met geladen zuurstofatomen, die kunnen reageren met andere moleculen. Door de PFAS te verwarmen in water met dimethylsulfoxide (DMSO) en natriumhydroxide (loog) wordt  de ‘kop’ van het molecuul afgehakt en blijft er een meer kwetsbare, reactieve staart achter. Door het 'onthoofden' van het molecuul verdwijnt het verband uit het oorspronkelijke ijzersterke molecule en reageert het molecule verder. Bij elke vervolg-reactie worden twee of drie koolstofmoleculen van de staart afgesloopt, tot je uiteindelijk onschadelijke koolstofverbindingen en fluoride, de veiligste vorm van fluor, overhoudt. 

Je kunt op deze manier  tien soorten perfluoralkylcarbonzuren (PFCA’s) en perfluoralkylethercarbonzuren (PFECA’s) af  breken, waaronder het giftige perfluoroctaanzuur (PFOA). Het zou in principe moeten werken voor de  PFAS die carbonzuren bevatten. Maar het merendeel en de meest toxische en stabiele PFAS hebben dat niet. Ik hoorde al iemand verzuchtten: "Mooi dat we hiermee een paar honderd van die verbindingen kunnen afbreken. Nog maar 4800 to go. "

In de praktijk

Tja... je kunt dit niet zomaar toepassen in een bemaling van 100 m3/uur of een bodemsanering in pak ’m beet Zwijndrecht. Die reactie met DMSO en natronloog werkt slecht in een grondpakket of watermatrix met veel andere storende verbindingen. Veel verbindingen, vetzuren bijvoorbeeld, zullen eerder reageren met DMSO dan PFAS. En dan het hele pakket opwarmen tot ruim honderd graden..... Het kan, maar kost heel veel energie. 

Je kunt dus beter eerst de PFAS uit het water / de bodem sterk  concentreren in een heel beperkt volume (paar m3), bijvoorbeeld met de techniek van HMVT. En dan daarna zou je het met deze magische afbraakmethode kunnen aanpakken. Gezien de laatste bijzonder lage lozingseis (in België heb ik al 20 ng/l  gezien)  moet je vervolgens actief kool naschakelen. 

Misschien maar eens een piloot doen? Iemand? Dan ga ik vast DMSO bestellen en een plekje vrijmaken in ons proeflab. 

Ik ben benieuwd naar jouw mening en ideeën.  Reacties en opbouwende kritiek via de comments of via Linkedin. 

Tutorial : snel en gemakkelijk PowerPoint online zetten met geluid en webcam-venster rechtsonder in beeld ( Office 365)

 Je ziet het in deze Corona-tijd heel veel online; iemand geeft een presentatie waarbij je rechtsonder in beeld deze persoon in een klein apart venster ziet. En dat kun jij ook: gewoon met de software van Office 365 zonder dat je daarvoor allerlei ingewikkelde dingen hoeft te doen of speciale software nodig hebt. Kwestie van presentatie maken, in één keer vloeiend inspreken en je bent klaar. Het kost niet meer tijd dan een ‘normale’ presentatie houden. Ideaal voor het online zetten van een les, toolboxmeeting, tutorial of een presentatie die je, om wat voor reden dan ook, niet live kunt geven of tot in het oneindige wilt recyclen. 

(update 9-3-2022 : nu ook een toelichting van Microsoft zelf : https://support.microsoft.com/nl-nl/office/neem-jouw-presentatie-op-ddc4432c-79f6-4add-b85e-1009815d955c )

Volg de stappen hieronder en je presentatie staat in een handomdraai online:

1. Maak een presentatie in Microsoft PowerPoint (Office 365) zoals je gewend bent. 
2. Klik vervolgens op Diavoorstelling >> opnemen 
3.   Je kunt nu starten met inspreken. Je spreekt de presentatie in één keer in waarbij je ondertussen, net zoals normaal, door de dia’s klikt. Aan het einde sluit je af door op de stopknop te drukken.
   
   
   Met escape kom je weer terug in het normale PowerPoint scherm. Sla je presentatie op (Ctrl-s  of via het menu ‘bestand’). Je kunt eventueel het geluid opnieuw opnemen via diavoorstelling>>opnemen>>wissen  als je niet helemaal tevreden bent. 
4. Je presentatie is nu voorzien van geluid. Je kunt de presentatie (inclusief geluid) afspelen in PowerPoint op elke computer of delen via Teams, maar omdat veel mensen mobiele apparaten gebruiken (zonder Office365) is het handiger om de presentatie te exporteren en op Youtube te zetten, zie hiervoor stap 5. 
5. Om de presentatie gemakkelijk te kunnen delen exporteer je het bestand als MP4 bestand. Klik hiervoor op (menu) bestand => exporteren => een video maken.   Kies voor ‘Full-HD’ (anders worden je afbeeldingen korrelig) en exporteer het bestand door op de knop ‘video maken’ te drukken. Sla het bestand op als .MP4 - bestand. 
   
   
   
6. Om het bestand te delen kun je het uploaden naar je Youtube-kanaal. Login via www.youtube.com en log in met je eigen account. Klik op het camera-logo met de plus om de video te uploaden.
   
7. In het veld ‘beschrijving’ kunt je opmerkingen, links en toelichting kwijt. Wil je de video niet met de hele wereld delen maar alleen met een beperkte selectie van collega’s of klanten? Zet dan bij zichtbaarheid de link ‘verborgen’ aan. Alleen mensen die de link hebben gekregen kunnen nu de video op Youtube bekijken. Dit is geen 100%-veilige oplossing, maar voldoende om de meeste ongewenste nieuwsgierigen en zoekmachines buiten de deur te houden.
   
   
   Niet voldoende veilig? Zet het bestand dan alleen op je (bedrijfs)netwerk of deel het bijvoorbeeld via Vimeo waarbij je het ook nog met een wachtwoord kunt beveiligen. Na het uploaden moet Youtube het bestand nog verwerken, dit kost meestal enkele minuten. Je hoeft hier niet op te wachten, je kunt rustig andere dingen gaan doen. Hierna kun je de Youtube-link naar de video delen… Iedereen (met de link) kan dan onbeperkt kijken op elk (mobiel) apparaat op het moment dat het hem/haar uitkomt.