donderdag 25 augustus 2022

Het geheim van de afbraak van PFAS

 Niet te missen: deze hele week al diverse berichten gezien, berichten gehoord,  mails en Whatsapp-berichten gehad: er is een spotgoedkope en energiezuinige manier om PFAS af te breken.

Bij de vertaling van een wetenschappelijke artikel naar een populair nieuwsitem willen er nog wel eens wat zaken verloren gaan, dus eerst maar eens het artikel opgezocht in Science: "Low-temperature mineralization of perfluorocarboxylic acids"

En inderdaad, je kunt PFAS afbreken. 

Wat moet je daarvoor doen in de praktijk? 

Men neme: 

  1. PFAS houdend water
  2. Doe er natronloog bij
  3.  Voeg het oplosmiddel dimethyl sulfoxide (DMSO) toe (redelijk bekend in het lab)
  4. Het geheel afkoken op zo’n 100 graden…. 
  5.   · ….en de PFAS breekt af (>90% rendement)
Hoe werkt het?
PFAS-moleculen hebben een lange ‘staart’ van zeer sterke  koolstoffluorverbindingen. Daarnaast bevat PFAS een 'kop' met geladen zuurstofatomen, die kunnen reageren met andere moleculen. Door de PFAS te verwarmen in water met dimethylsulfoxide (DMSO) en natriumhydroxide (loog) wordt  de ‘kop’ van het molecuul afgehakt en blijft er een meer kwetsbare, reactieve staart achter. Door het 'onthoofden' van het molecuul verdwijnt het verband uit het oorspronkelijke ijzersterke molecule en reageert het molecule verder. Bij elke vervolg-reactie worden twee of drie koolstofmoleculen van de staart afgesloopt, tot je uiteindelijk onschadelijke koolstofverbindingen en fluoride, de veiligste vorm van fluor, overhoudt. 

Je kunt op deze manier  tien soorten perfluoralkylcarbonzuren (PFCA’s) en perfluoralkylethercarbonzuren (PFECA’s) af  breken, waaronder het giftige perfluoroctaanzuur (PFOA). Het zou in principe moeten werken voor de  PFAS die carbonzuren bevatten. Maar het merendeel en de meest toxische en stabiele PFAS hebben dat niet. Ik hoorde al iemand verzuchtten: "Mooi dat we hiermee een paar honderd van die verbindingen kunnen afbreken. Nog maar 4800 to go. "

In de praktijk
Tja... je kunt dit niet zomaar toepassen in een bemaling van 100 m3/uur of een bodemsanering in pak ’m beet Zwijndrecht. Die reactie met DMSO en natronloog werkt slecht in een grondpakket of watermatrix met veel andere storende verbindingen. Veel verbindingen, vetzuren bijvoorbeeld, zullen eerder reageren met DMSO dan PFAS. En dan het hele pakket opwarmen tot ruim honderd graden..... Het kan, maar kost heel veel energie. 

Je kunt dus beter eerst de PFAS uit het water / de bodem sterk  concentreren in een heel beperkt volume (paar m3), bijvoorbeeld met de techniek van HMVT. En dan daarna zou je het met deze magische afbraakmethode kunnen aanpakken. Gezien de laatste bijzonder lage lozingseis (in België heb ik al 20 ng/l  gezien)  moet je vervolgens actief kool naschakelen. 

Misschien maar eens een piloot doen? Iemand? Dan ga ik vast DMSO bestellen en een plekje vrijmaken in ons proeflab

Ik ben benieuwd naar jouw mening en ideeën.  Reacties en opbouwende kritiek via de comments of via Linkedin



donderdag 17 februari 2022

Tutorial : snel en gemakkelijk PowerPoint online zetten met geluid en webcam-venster rechtsonder in beeld ( Office 365)

 Je ziet het in deze Corona-tijd heel veel online; iemand geeft een presentatie waarbij je rechtsonder in beeld deze persoon in een klein apart venster ziet. En dat kun jij ook: gewoon met de software van Office 365 zonder dat je daarvoor allerlei ingewikkelde dingen hoeft te doen of speciale software nodig hebt. Kwestie van presentatie maken, in één keer vloeiend inspreken en je bent klaar. Het kost niet meer tijd dan een ‘normale’ presentatie houden. Ideaal voor het online zetten van een les, toolboxmeeting, tutorial of een presentatie die je, om wat voor reden dan ook, niet live kunt geven of tot in het oneindige wilt recyclen. 

(update 9-3-2022 : nu ook een toelichting van Microsoft zelf : https://support.microsoft.com/nl-nl/office/neem-jouw-presentatie-op-ddc4432c-79f6-4add-b85e-1009815d955c )


Volg de stappen hieronder en je presentatie staat in een handomdraai online:

  1. Maak een presentatie in Microsoft PowerPoint (Office 365) zoals je gewend bent. 
  2. Klik vervolgens op Diavoorstelling >> opnemen 
  3.   Je kunt nu starten met inspreken. Je spreekt de presentatie in één keer in waarbij je ondertussen, net zoals normaal, door de dia’s klikt. Aan het einde sluit je af door op de stopknop te drukken.

    Met escape kom je weer terug in het normale PowerPoint scherm. Sla je presentatie op (Ctrl-s  of via het menu ‘bestand’). Je kunt eventueel het geluid opnieuw opnemen via diavoorstelling>>opnemen>>wissen  als je niet helemaal tevreden bent. 
  4. Je presentatie is nu voorzien van geluid. Je kunt de presentatie (inclusief geluid) afspelen in PowerPoint op elke computer of delen via Teams, maar omdat veel mensen mobiele apparaten gebruiken (zonder Office365) is het handiger om de presentatie te exporteren en op Youtube te zetten, zie hiervoor stap 5. 
  5. Om de presentatie gemakkelijk te kunnen delen exporteer je het bestand als MP4 bestand. Klik hiervoor op (menu) bestand => exporteren => een video maken.   Kies voor ‘Full-HD’ (anders worden je afbeeldingen korrelig) en exporteer het bestand door op de knop ‘video maken’ te drukken. Sla het bestand op als .MP4 - bestand. 

  6. Om het bestand te delen kun je het uploaden naar je Youtube-kanaal. Login via www.youtube.com en log in met je eigen account. Klik op het camera-logo met de plus om de video te uploaden.
  7. In het veld ‘beschrijving’ kunt je opmerkingen, links en toelichting kwijt. Wil je de video niet met de hele wereld delen maar alleen met een beperkte selectie van collega’s of klanten? Zet dan bij zichtbaarheid de link ‘verborgen’ aan. Alleen mensen die de link hebben gekregen kunnen nu de video op Youtube bekijken. Dit is geen 100%-veilige oplossing, maar voldoende om de meeste ongewenste nieuwsgierigen en zoekmachines buiten de deur te houden.

    Niet voldoende veilig? Zet het bestand dan alleen op je (bedrijfs)netwerk of deel het bijvoorbeeld via Vimeo waarbij je het ook nog met een wachtwoord kunt beveiligen. Na het uploaden moet Youtube het bestand nog verwerken, dit kost meestal enkele minuten. Je hoeft hier niet op te wachten, je kunt rustig andere dingen gaan doen. Hierna kun je de Youtube-link naar de video delen… Iedereen (met de link) kan dan onbeperkt kijken op elk (mobiel) apparaat op het moment dat het hem/haar uitkomt. 

dinsdag 5 mei 2020

Mijn guilty pleasure (gouden tip serie)

Een guilty pleasure is een liefhebberij waar je niemand kwaad mee doet, maar die je toch liever voor jezelf houdt. Omdat hij niet naar ieders smaak is, althans niet openlijk.

Zo zijn er mannen die liever in vrouwenkleren lopen. Mensen van wie je het niet verwacht die graag volkszangers van minstens honderdvijftig kilo het Nederlandse lied horen vertolken. Pyromanen die zich beperken tot barbecue en open haard, te-hardrijders op verlaten nachtelijke snelwegen. Dat soort werk.

Ook ik heb mijn guilty pleasure. Ik ben namelijk dol op eenvoudige (grond)watermodellen om snel iets mee te kunnen te doorrekenen (ISCO, biologie, grondwatersanering), in plaats van honderd dagen te gaan zitten bouwen, testen, modificeren en pielen met bijvoorbeeld MODFLOW.
Een MODFLOW model heeft tientallen opties en knoppen om aan te draaien, maar het is tientallen uren werk om dat goed aan het draaien te krijgen voor jouw locatie en probleem. Het is ook best lekker om in een half uurtje tijd een goed gevoel te krijgen voor de verschillende opties en gemakkelijk wat te schuiven met de situering van bronnen, het debiet, het aantal bronnen en dergelijke.

Ik bouw dit soort modellen zelf, maar speur ook de krochten van het internet af naar meer, meer, meer. En laatst kwam ik een pareltje - of eigenlijk een zak vol met parels - tegen in een Colombiaans hoekje van het internet.  Puur goud dat ik graag met je wil delen.

Op de webstek van Carlos Molano, een geohydroloog, vind je een hele verzameling van eenvoudige modellen in Excel. En het mooie is: op zijn youtube kanaal legt hij het allemaal ook nog eens extraplusveel uit, dus dat moet je zeker eens gaan bekijken.

Onderstaand een voorbeeld van een eenvoudig model om een interceptiebemaling mee te berekenen om een verontreiniging geohydrologisch te beheersen zodat deze zich niet verder verspreidt.



Dit bericht is onderdeel van de Gouden Tip Serie. 

Kom je er niet uit? Heb je hulp nodig? Neem dan contact op met een echte specialist. 



donderdag 12 september 2019

8 tips voor een succesvolle sanering met Insitu Chemische Oxidatie (ISCO)

Insitu chemische oxidatie (ISCO) is al jaren een snelle en robuuste techniek voor bodemsanering. Hannover Milieu- en Veiligheidstechniek BV (HMVT) heeft reeds tientallen locaties snel en succesvol gesaneerd met deze techniek. Hieronder 8 tips waarmee je ook jouw locatie succesvol saneert:


  1. Doe écht onderzoek in de bron van de bodemverontreiniging om te bepalen waar de grootste vracht zit en hoeveel vracht bodemverontreiniging aanwezig is in de bron. Met bodemluchtmetingen en head-spacemetingen krijg je vaak al een goed idee van waar de hoogste concentraties grondverontreiniging en DNAPL aanwezig zijn. Ook MIP sonderingen zijn een uitstekende manier om de bron van de bodemverontreiniging goed in beeld te brengen.
  2. Bij chemische oxidatie oxideer je niet alleen de verontreiniging, maar ook alle andere oxideerbare delen in de bodem worden geoxideerd. Bepaal daarom de natural oxidant demand (NOD of matrixbehoefte) van de bodem met eenvoudige labtest.  
  3. Maak reële afspraken over saneringsdoelstellingen. De laatste molecuul verontreiniging hoeft écht niet weg, ook doorsaneren tot de interventiewaarde is niet nodig.  Alleen het mobiele deel dat voor verspreiding en uitdamping zorgt moet je wegnemen. Het bodembeleid biedt kansen voor reële saneringswaarden, maak daar optimaal gebruik van.Indien gewenst kunnen wij u hierbij ondersteunen met onze praktijkkennis of een grondwatermodel om een stabiele eindsituatie aan te tonen. 
  4. Plaats goede injectiefilters (HDPE of staal) met een goede bentoniet en betonafdichting om preferente en kortsluitstromen te voorkomen . Zo komt de oxidant ook echt terecht op de plek waar je het wilt hebben. Bezuinig niet op een beetje bentoniet of beton als afdichting bij het plaatsen van filters, daar krijg je spijt van. O ja.... PVC filters met (schuif)moffen, dat werkt niet.... echt niet....!
  5. Dicht ook bestaande onderzoeksfilters goed af, anders heb je de oxidant straks op het maaiveld liggen en niet in de bodem bij de verontreiniging;
  6. Als je puur product (drijflaag, zaklaag, NAPL, DNAPL) gemakkelijk kan verwijderen met een extractietechniek (pump & treat, tweefasenextractie), doe dat dan ook. Dat is altijd goedkoper en effectiever dan het allemaal proberen te ‘verbranden’ met chemische oxidatie.
  7. Met in situ chemische oxidatie ( ISCO ) wordt de bodemverontreiniging gemobiliseerd. Door gasvorming, hogere temperatuur en de ISCO zelf komt de verontreiniging los van de grond en gaan DNAPL’s in oplossing. De gehalten verontreiniging in het grondwater zijn na de eerste ronde ISCO vaak hoger dan bij de nulmeting. Voer meerdere ronden chemische oxidatie uit (minimaal 2) om rebounce effecten te voorkomen.
  8. Chemische oxidatie is een robuuste en snelle saneringstechniek, maar ondeskundige toepassing kan de situatie verergeren en het kan gevaarlijk zijn. Laat ISCO dus alleen uitvoeren door een deskundige aannemer en schakel deze bij voorkeur zo vroeg mogelijk  in. Bij voorkeur al bij het opstellen van het saneringsplan.


maandag 9 juni 2014

MER schaliegas

Reageren op de conceptnotitie reikwijdte en detailniveau voor het milieuonderzoek naar schaliegas? Dat kan van 29 mei 2014 tot en met 9 juli 2014.

Momenteel ontwikkelt de minister van Economische Zaken samen met de minister van Infrastructuur en Milieu, een structuurvisie schaliegas. Deze is begin 2015 klaar. De structuurvisie geeft aan of, en zo ja waar, in Nederland mogelijk schaliegas gewonnen kan worden, waarbij er zo min mogelijk overlast voor mens, milieu en natuur is.
Echter, voordat de structuurvisie schaliegas kan worden geschreven, moet er eerst onderzoek worden gedaan naar de milieurisico’s en de gevolgen van schaliegaswinning. Dit gebeurt met een zogeheten milieueffectrapport (plan-MER). Hoe de overheid dit onderzoek wil uitvoeren, staat in de conceptnotitie reikwijdte en detailniveau.

Meer informatie op de website van de Rijksoverheid.



dinsdag 1 oktober 2013

donderdag 5 september 2013

Schaliegas: wat is fracking?

In dit korte filmpje (5 minuten) wordt duidelijk uitgelegd wat schaliegas en het daarbij toegepaste 'fracking' precies is en welke voor- en nadelen er zijn.




maandag 19 augustus 2013

PER: ook handig tegen 'lastige' buren

Vandaag gelezen in een bodemonderzoek:
“De eigenaresse van de naastgelegen woning klaagde over stank en over het doodgaan van haar rozen. Er wordt opgemerkt dat het niet onwaarschijnlijk is dat de heer X de rozen PER toediende, omdat hij haar huis wilde overnemen. Ook is bekend dat de heer X PER gebruikte voor het doden van mieren op de stoep. “

Dus…. bovenstaande tekst uit een bodemonderzoek laat zien dat bodemverontreiniging op de meest onverwachte plaatsen kan zijn ontstaan.

dinsdag 29 januari 2013

RAW bestek in RSX of RSU bestandsformaat inlezen, inzien en omzetten naar PDF

Dat zal je altijd hebben: krijg je een bestek toegestuurd in de vorm van een handzaam RSU of RSX formaat, heb je even geen besteksoftware bij de hand. Gelukkig is er ook een oplossing. Op de site van KPD Automatisering kun je - zonder bestekssoftware - het RSX bestand inlezen, inzien en opslaan als PDF bestand. Je moet je browser wel toestaan om een popup te openen, anders werkt het niet.  Hier kun je online je RSX bestek lezen, inzien en bewaren als PDF. 

Voor RSU bestanden kun je het programma RSU2PDF gratis downloaden en gebruiken om het RSU bestand te bekijken en om te zetten naar een PDF bestand.

Tot slot hier nog een handige link om een RSU bestek om te zetten naar Excel.


zondag 14 oktober 2012

Gratis aanbod HMVT universiteit: thermische bodemsanering


Vraagt u zich af “wat is dat eigenlijk, thermisch saneren?” en lijkt het u leuk om uw vakgenoten weer eens te ontmoeten?  Dan hebben wij op 25 oktober 2012 een unieke kans voor u. HMVT universiteit organiseert dan een gratis bijeenkomst over thermisch saneren (Electrical Resistance Heating).

Details:

HMVT universiteit
Voor ons staat kennisuitwisseling voorop en daarnaast is er volop gelegenheid om te netwerken. De bijeenkomst wordt georganiseerd door de specialisten van HMVT en TRS, deels in het Engels.

Waarom zou ik komen?
  • Na deze bijeenkomst weet u zeer veel over thermische saneringen. U zult uw collega’s en klanten hiermee aangenaam verrassen;
  • Een unieke mogelijkheid om de specialisten van HMVT en TRS persoonlijk te spreken en direct antwoord op al uw vragen te krijgen;
  • Met aanvullende borrel en hapjes in een sfeervolle ambience: een ideale gelegenheid om te netwerken;
  • Het is helemaal gratis;

Wat is dat, thermisch saneren met Electrical Resistance Heating (ERH)?Electrical Resistance Heating (ERH) is toepasbaar bij bodem- en grondwatersaneringen. Het principe is eenvoudig. In de bodem worden elektroden geplaatst. Via deze elektroden wordt de bodem met behulp van elektriciteit tot maximaal het kookpunt van water opgewarmd. Deze warmte zet grondwater om in stoom zodat verontreiniging verdampt. Deze stoom en dampen worden vervolgens afgezogen. Voordelen ten opzichte van andere insitu technieken:
  • Het is  de meest robuuste insitu saneringstechniek die beschikbaar is. Je ‘kookt’ de verontreiniging uit de bodem;
  • Werkt ook uitstekend in ‘lastige bodems’ met klei- en leemlagen;
  • Werkt zeer snel (weken in plaats van jaren);
  • Ook goed toepasbaar onder gebouwen
  • Zeer geschikt voor zeer hoge concentraties en puur product;
  • Geen rebound;
  • Toepassing: o.a. VOCl, DNAPL, LNAPL, BTEX, olie, teer
 HMVT heeft sinds 1 oktober 2012 met TRS uit de Verenigde Staten een Joint Venture: HMVTRS. Via dit samenwerkingsverband brengen wij de thermische saneringstechniek van Electrical Resistance Heating (ERH) naar de Europese markt.

Inhoud van de middag
  • Hoe werkt het?
  • Wat kost het ongeveer?
  • Wat kunt u ermee? Wat niet?
  • Voordelen, nadelen, veiligheidsaspecten;
  • Voorbeeldprojecten;
  • Uw vragen;
 Meer informatie over ERH:

Video: demonstratie Flute-sampler voor detectie DNAPL

In onderstaand filmpje een verslag van de demonstratie van de 'Flute'.  Hiermee kan - door verkleuring op de sampler - NAPL en DNAPL direct zichtbaar gemaakt worden. De demonstratie werd uitgevoerd in opdracht van OVAM in het kader van het CityChlor project.

Video: injectie nano-ijzer (CityChlor)

In onderstaand filmpje wordt verslag gedaan van de injectie van nano-nulwaardig-ijzer bij een locatie in Vlaanderen. OVAM was opdrachtgever en e.a. is uitgevoerd in het kader van CityChlor.

woensdag 22 augustus 2012

Aanrader: Draftsight - gratis ACAD programma

Je kent het vast wel: je krijgt een ACAD tekening per mail en kunt hem niet openen want je hebt geen ACAD op je PC staan. Een licentie van ACAD kost tenslotte duizenden euro's.
Of je wilt snel nog even wat aanpassen aan een tekening maar de ACAD-tekenaar is al naar huis. Je kunt dan het ACAD bestand bekijken en aanpassen in je browser, maar dat is soms net niet genoeg.

Onlangs kwam ik het programma Draftsight tegen. Dit is een uitstekend gratis ACAD programma om DWG en DXF files mee te openen en te bewerken. Het is geen compleet ACAD programma, maar de meeste opties zitten er wel op. Alleen 3D wordt niet ondersteund.

Download het gratis ACAD programma Draftsight

donderdag 16 augustus 2012

Handig: Diffpdf - het vergelijken van PDF bestanden

Vele rapporten en documenten kennen meerdere versies. " Zoek de verschillen " is geen hobby van me, maar soms wil je toch achterhalen wat er veranderd is. In Word is het vergelijken van documenten gemakkelijk. Maar meestal beschik je niet over de originele Word documenten, maar alleen over de PDF bestanden. Met het handzame programma DiffPDF (6 Mb groot) kun je twee PDF bestanden met elkaar vergelijken. Er worden twee schermen naast elkaar getoond waarbij de verschillen zijn gemarkeerd.  Je kunt de verschillen ook als tekstbestand downloaden of laten doorvoeren in het desbetreffende PDF bestand.  En dat werkt een stuk sneller dan de documenten naast elkaar leggen en intensief gaan speuren wat de verschillen zijn.

donderdag 26 juli 2012

10 vragen en antwoorden over de lekkage van koelmiddel bij Flevonice


1. Wat is er precies gebeurd?
Om de ijsbaan van 5 kilometer te maken en onder de nul graden te houden wordt er koelmiddel door een fijnmazig buizennetwerk in het ijs gepompt. Wat er precies is misgegaan is op dit moment nog niet bekend. De tanks hebben waarschijnlijk niet gelekt. Volgens berichten in de media zijn er meerdere lekkages geweest gedurende de paar jaar dat Flevonice heeft bestaan.

2. Hoeveel is er gelekt?
Volgens berichten in de media is er 150.000 liter gelekt. Dit is erg veel. Het hele systeem bevatte zo’n 400.000 liter. Dit betekent dat zo’n beetje één derde van alle koelvloeistof is weggelekt in een paar jaar tijd.
Bij bedrijven kan er ongemerkt best 0,5 tot 1% per jaar weglekken door onder andere onnauwigkeurigheden in de debietmeters. Maar zo’n grote hoeveelheid moet toch opgevallen zijn. Omroep Flevoland heeft becijferd dat alleen de aanschaf van zoveel koelmiddel circa 900.000 euro kost. Een dergelijke grote lekkage in zo’n korte tijd komt niet vaak voor.

3. Is het giftig?
Dat valt wel mee. Het koelmiddel bestaat vooral uit 1,2-propyleenglycol. Het is van alle koelmiddelen zo’n beetje de minst giftige. Het stofje is beperkt giftig voor mensen en dieren. Je moet een rat van 1 kilo zwaar zo’n 20 gram voeren voor hij dood gaat. Bij normaal gebruik zijn er geen risico’s voor brand, explosie en volksgezondheid. Zolang het spul niet verneveld wordt in de lucht of wordt opgegeten of gedronken is er niet zoveel aan de hand. Het terrein wordt niet gebruikt en is thans afgesloten. Blootstelling van mensen of dieren op korte termijn is niet erg waarschijnlijk.
De stof lost echter wel uitstekend op in water. Dit betekent dat door regenval (neerslag overschot) de stof met een theoretische snelheid van circa 0,5 meter per jaar in de bodem zal wegzakken. Ook kan het afstromen naar sloten in de omgeving en dan bijvoorbeeld door beregening in de lucht of in landbouwgewassen terecht komen. Binnen een half jaar moet er dus eigenlijk wel wat aan gebeuren.

4. Breekt het vanzelf af?
Bacteriën kunnen het afbreken als er zuurstof beschikbaar is. Als zulke hoeveelheden tegelijkertijd vrijkomen dan zal de beperkte hoeveelheid zuurstof in de bodem snel verbruikt zijn. De afbraak zal dan bijna stilvallen. Het ‘vanzelf’ afbreken in de bodem van 150.000 liter in de periode van vijf jaar is om die reden eigenlijk onmogelijk. Natuurlijke afbraak van verontreiniging wordt normaal bekeken over perioden van tientallen jaren. Omdat hier zoveel is vrijgekomen, zal deze periode vermoedelijk aanzienlijk langer zijn.
Bij omroep Flevoland vertelde de wethouder dat de verontreiniging is afgebroken omdat er bij onderzoek niets was aangetroffen. De voormalig eigenaar had zelf onderzoek laten doen en daarbij de plekken die onderzocht moesten worden zelf aangewezen. Na vijftien jaar gewerkt te hebben in de bodemsanering ben ik erg argwanend als de eigenaar zelf onderzoek laat doen en zelf de plaatsen daarvoor aanwijst.
In zulke gevallen kun je beter eerst gaan praten met oud-werknemers die geen binding meer hebben met het bedrijf en eens goed op luchtfoto’s en technische tekeningen gaan kijken. En daarna onafhankelijk onderzoek laten uitvoeren. Dat levert over het algemeen de beste resultaten op.

5. Wie moet het opruimen?
De wet bodembescherming uit 1987 is daar duidelijk in. De veroorzaker (en anders de grondeigenaar) moet ervoor zorgen dat de bodem niet verontreinigd raakt. Als dit toch gebeurt moet hij maatregelen nemen om schade te voorkomen en het zo snel mogelijk op te ruimen. Ook moet hij dit direct melden bij de overheid.

6. Wie gaat het betalen?
De veroorzaker of anders de grondeigenaar. Flevonice is echter failliet. Er moet nagegaan worden wie aansprakelijk gesteld kan worden en bij wie dit verhaald moet worden. Mocht dit niets opleveren dan komt de rekening bij de overheid terecht.

7. Heeft de overheid zitten slapen?
Daar lijkt het wel een beetje op als je berichtgeving volgt. De gemeente heeft in 2008 een locatiebezoek gebracht en heeft daarna niet meer gecontroleerd. De ijsbaan is nieuw en uniek in zijn soort. Meer controle zou voor de hand hebben gelegen. De gemeente is verantwoordelijk voor de milieuvergunning.

De provincie is verantwoordelijk voor de wet Bodembescherming. Waarschijnlijk gaan zij pas wat doen als ze een melding hebben gekregen dat er een bodemverontreiniging is ontstaan.

Het Waterschap heeft het oppervlaktewater wel gecontroleerd, maar niet op de aanwezigheid van koelmiddel. Ze hebben aangekondigd dit alsnog te gaan doen.

Het drinkwaterbedrijf gaat pas wat doen als hun drinkwaterputten worden ‘bedreigd’. Deze putten zitten erg diep dus dat is (nog) niet het geval. Zij ondernemen voorlopig geen actie.

Het lijkt erop dat de handhaving en onderlinge samenwerking tussen de overheden gebrekkig is geweest. GroenLinks Dronten heeft hierover al vragen gesteld.

8. Hoe gaat het verder?
De gemeente heeft de curator gesommeerd binnen drie maanden aanvullend onderzoek te doen en met een oplossing te komen. Pas hierna worden vervolgstappen genomen.

9. Kan het gesaneerd worden?
Het kan absoluut gesaneerd worden. De precieze aanpak hangt af van de omvang en gehalten waarmee de verontreinigingen voorkomen.

De locatie wordt op dit moment niet gebruikt. Het is mogelijk dat de grond wordt ontgraven en in zogenaamd ‘landfarm’ op de locatie wordt gereinigd waarna het weer teruggebracht kan worden op de locatie. Het grondwater kan worden onttrokken en op de locatie (biologisch) wordt gereinigd. Een dergelijke sanering duurt 2 tot 5 jaar.

10. Wat kost dat?
Over de kosten valt nu nog niet veel te zeggen, maar een dergelijke bodemsaneringsoperatie kost al snel meer dan een miljoen euro. Een behoorlijke tegenvaller die een eventuele doorstart van Flevonice niet gemakkelijker zal maken.


Update 10 december 2012:
De resultaten van aanvullend onderzoek zijn alweer bijna twee maanden gereed maar niet openbaar. De voormalig eigenaar laat echter in de pers bekend maken dat “de glycol in de bodem is grotendeels door de natuur afgebroken. Het restant van de vervuiling blijft binnen de norm.”
Vanuit de gemeente Dronten is er echter geen bevestiging. Ook is het rapport nog steeds niet openbaar. Maar als het waar is, dan roept dat toch wel wat vragen op.

Glycol breekt biologisch af onder zuurstofrijke (aerobe) omstandigheden. Er schijnt 150.000 liter gelekt te zijn. Het lijkt erg onwaarschijnlijk dat 150.000 liter in zo’n korte periode (een paar jaar) bijna compleet is afgebroken in de bodem zonder actieve saneringsmaatregelen zoals bijvoorbeeld beluchting (airsparging) en het toevoegen van nutriënten om het proces behoorlijk te versnellen.

Wat kan er dan wel aan de hand zijn? Dit roept de volgende vragen / veronderstellingen op:

  1.  Is er wel daadwerkelijk 150.000 liter glycol in de bodem terecht gekomen? Misschien was de glycol sterk verdund? Misschien is een groot deel op de (bevroren) bodem blijven liggen en verdampt? Misschien is een groot deel afgestroomd en afgevoerd via sloten, watergangen, drainage, riolering? Kortom: misschien is slechts een deel van deze 150.000 liter daadwerkelijk in de bodem terecht gekomen. 
  2.  Is er wel bodemonderzoek gedaan op de goede plekken? Met andere woorden: zijn er wel grondboringen en monsters genomen op de goede plekken en is er niet om (een deel) van de verontreiniging heen geboord? Dit hoeft overigs absoluut niet opzet gebeurd te zijn. Dit komt helaas vaker voor in de praktijk van bodemonderzoek. Het is statistisch helaas gemakkelijker om naast een  verontreiniging te boren dan er precies middenin, vooral als een verontreiniging voorkomt als een zogenaamde ‘puntbron’. Bij een puntbron komt heel veel verontreiniging voor over een hele beperkte oppervlakte.

Zonder relevante historische informatie en de bodemonderzoeken blijft het natuurlijk gissen.

Er was destijds veel consternatie over deze bodemverontreiniging. Daarom is het wel erg merkwaardig dat de bodemonderzoeksgegevens nog steeds niet vrijgegeven zijn. Je zou er toch bijna wat van gaan denken……… 



Frank Pels woont in Biddinghuizen en werkt al 16 jaar in de bodemsanering 

maandag 7 mei 2012

Handig: flowschema gasfabriek

Altijd lastig om iemand uit te leggen hoe de fabricage van stadsgas uit kolen vroeger in zijn werk ging. Dit is van belang om te achterhalen welke bodemverontreinigingen op welke plaats zijn ontstaan. Hierbij een handig flowschema (Engeltalig) van een gasfabriek om te kunnen uitleggen hoe dit werkte. 

dinsdag 24 april 2012

4 redenen om online je waterzuivering te calculeren


Op de website van HMVT kun je sinds kort je eigen grondwaterzuivering calculeren. De voordelen van online calculeren:

  1. Snel en gemakkelijk: niet meer prutsen met ellenlange lijsten met onderdelen en dan handmatig de getallen overkloppen in je calculatie of spreadsheet programma: dat is zóóóóóóó 2011. 
  2. Minder kans op fouten
  3. Traceerbaar: geen handgeschreven vodje in je projectmap. Je kunt het bestand opslaan op je computer of bedrijfsnetwerk zodat ook na een half jaar snel terug te vinden waarmee precies gerekend is;
  4. Tijdbesparend: dan kun je ook eens op tijd naar huis (en dat gunnen we je van harte)  


De calculator van HMVT voor de huur van waterzuiveringen vind je hier. .

Meer informatie kun je vinden in het nieuwsitem ‘Nieuw! HMVT verhuurcalculator’ op de website van HMVT.

Headspacemetingen bij insitu bodemsaneringen (UPDATE)


HMVT past als aannemer vaak headspacemetingen toe bij bodemsaneringen om snel en tegen lage kosten indicatief een bodemverontreiniging in beeld te brengen. Na plaatsing van de filters voor de insitu bodemsanering worden alle filters doorgemeten met head-spacemeting. Dit is een indicatieve meting waarbij een standaardflesje half wordt gevuld en flink wordt geschud. Vervolgens wordt met een PID-meter de concentratie verontreiniging in de lucht boven het verontreinigde water gemeten en genoteerd. Voor vluchtige verontreinigingen, geeft dit een goede indicatie van de concentratie verontreiniging in het grondwater. Hiermee kunnen vervolgens:

  • De relevante monsters worden geselecteerd voor analyse op het lab;
  • De in situ bodemsanering worden geoptimaliseerd;


Deze techniek is toepasbaar voor vluchtige verontreinigingen zoals:

  • VOCl / Solvents (Per, Tri, Cis, VC,  Chloorethanen)
  • Aromaten ( BTEX ); 
  • Naftaleen 


Voordelen:

  • Snel, je weet direct in het veld de uitkomst;
  • Goedkoop
  • Goede indicatie van de aanwezigheid van vluchtige verontreinigingen
  • Snelle en gemakkelijke optimalisatie in situ bodemsanering
  • Betere selectie van monsters mogelijk waardoor de kosten voor (duur) labonderzoek kunnen worden geoptimaliseerd;

Nadelen:

  • Het blijft een indicatie, het is dus geen vervanging voor Sterlab / AS3000 monsters;


Met headspacemetingen kan snel en tegen lage kosten indicatief een bodemverontreiniging in beeld worden gebracht. HMVT past dit vaak toe bij de processturing van insitu bodemsaneringen. In de HMVTWiki ‘Headspacemetingen bij insitu bodemsaneringen’ wordt hier nader op ingegaan. 

UPDATE: In het artikel 'Field Investigation of Vapor-Phase-Based Groundwater Monitoring (PDF, 14 bladzijden)' wordt nader ingegaan op de relatie head-space en bodemluchtmeting en het gehalte verontreiniging in de bodem


8 tips voor een succesvolle sanering met ISCO


Insitu chemische oxidatie (ISCO) is een snelle en robuuste techniek voor bodemsanering. 8 tips voor een succesvolle sanering met insitu chemische oxidatie ( ISCO ): 
  1. Doe écht onderzoek in de bron van de bodemverontreiniging om te bepalen waar de grootste vracht zit en hoeveel vracht bodemverontreiniging aanwezig is in de bron. Met bodemluchtmetingen en head-spacemetingen krijg je vaak al een goed idee van waar de hoogste concentraties grondverontreiniging en DNAPL aanwezig zijn. Ook MIP sonderingen zijn een uitstekende manier om de bron van de bodemverontreiniging goed in beeld te brengen.
  2. Bij chemische oxidatie oxideer je niet alleen de verontreiniging, maar ook alle andere oxideerbare delen in de bodem worden geoxideerd. Bepaal daarom de natural oxidant demand (NOD of matrixbehoefte) van de bodem met eenvoudige labtest. 
  3. Maak reële afspraken over saneringsdoelstellingen. De laatste molecuul verontreiniging hoeft écht niet weg, ook doorsaneren tot de interventiewaarde is niet nodig.  Alleen het mobiele deel dat voor verspreiding en uitdamping zorgt moet je wegnemen. Het nieuwe bodembeleid biedt kansen voor reële saneringswaarden, maak daar optimaal gebruik van.
  4. Plaats goede injectiefilters (HDPE) met een goede bentoniet en betonafdichting om preferente en kortsluitstromen te voorkomen . Zo komt de oxidant ook echt terecht op de plek waar je het wilt hebben.
  5. Als je puur product (drijflaag, zaklaag, NAPL, DNAPL) gemakkelijk kan verwijderen met een extractietechniek (pump & treat, tweefasenextractie), doe dat dan ook. Dat is altijd goedkoper en effectiever dan het allemaal proberen te ‘verbranden’ met chemische oxidatie.
  6. Dicht ook bestaande onderzoeksfilters goed af, anders heb je de oxidant straks op het maaiveld liggen en niet in de bodem bij de verontreiniging;
  7. Met in situ chemische oxidatie ( ISCO ) wordt de bodemverontreiniging gemobiliseerd. Door gasvorming, hogere temperatuur en de ISCO zelf komt de verontreiniging los van de grond en gaan DNAPL’s in oplossing. De gehalten verontreiniging in het grondwater zijn na de eerste ronde ISCO vaak hoger dan bij de nulmeting. Voer meerdere ronden chemische oxidatie uit (minimaal 2) om rebounce effecten te voorkomen.
  8. Chemische oxidatie is een robuuste en snelle saneringstechniek, maar ondeskundige toepassing kan de situatie verergeren en het kan gevaarlijk zijn. Laat ISCO dus alleen uitvoeren door een deskundige aannemer en schakel deze bij voorkeur zo vroeg mogelijk  in. Bij voorkeur al bij het opstellen van het saneringsplan.
Meer informatie:



maandag 16 april 2012

PDF omzetten naar Word of Excel

Je kent het vast wel: je krijgt een beveiligde PDF binnen, maar je wilt eigenlijk wel grote stukken van het bestand gebruiken voor het betere Windows knip-en-plak werk. Eigenlijk wil je het PDF bestand omzetten naar een Word of Excel bestand met behoud van de opmaak. Er zijn verschillende manieren om dat te doen, maar hieronder laat ik zien hoe ik dat doe.

Als het bestand is beveiligd, dan haal ik eerst met een gratis online service de beveiliging eraf. Dat kan bijvoorbeeld met Freemypfd of PDF unlock

Vervolgens gebruik ik de uitstekende gratis Nuance PDF reader om het bestand om te zetten naar Word of Excel.


Nb: je kunt voor het omzetten van een PDF bestand naar een Word bestand ook de online service PDFtools gebruiken.